Kürt Edebiyatçısı Mehmet Uzun'u kaybettik

AMED (11.10.2007)- Uzun süredir yakalandığı mide kanseri nedeniyle tedavi gören ünlü Kürt yazar Mehmet Uzun, Diyarbakır'da yaşamını yitirdi.

Kürt edebiyatçısı, yazar Mehmet Uzun, yakalandığı kanser hastalığını yenmek için uzun süre mücadele etti. Yurtdışında yakalandığı hastalığa rağmen yaşama tutunan Kürt edebiyatçı, son olarak Amed'e gelmişti. Ünlü Kürt yazar Mehmet Uzun, bugün sabah saatlerinde yaşamını yitirdi.

Uzun Diyarbakır'da uğurlanacak


Vasiyeti Diyarbakır'da gömülmek olan Kürt yazar Mehmet Uzun için 13 Ekim günü uğurlama töreni düzenlenecek. Uzun, Yeniköy Mezarlığı'nda son yolculuğuna uğurlanacak.

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde bugün saat 11.05'te yaşamını yitiren Mehmet Uzun'un cenazesi Ramazan Bayramı'nın 2. günü olan 13 Ekim'de kılınacak öğlen namazından sonra Yeniköy Mezarlığı'nda toprağa verilecek. Uzun'un cenaze merasimi için ise bir komite oluşturulacak.

Aşk gibi aydınlık bir kalem sustu

Kürt edebiyatının önemli isimlerinden Mehmet Uzun, 1977 yılından sonra uzun süre İsveç’te yaşadı. Uzun'un, 2006 yılının Mart ayında kanser hastalığına yakalandığı anlaşılmıştı. Uzun, “ölmeye değil, yaşamaya geldim” diyerek, 13 Temmuz 2006 tarihinde çok sevdiği Amed'e yerleşmişti.

Yazar, Diyarbakır halkı tarafından büyük sevgiyle karşılanmış ve halk, bir an olsun onu yalnız bırakmamıştı. Mehmet Uzun, geçen yıl hastaneden taburcu olduğu gün, “Yukarı Mezopotamya toprağının, Diyarbakır’ın bana şifa olacağından emindim. Halkımın moral desteği ile bugünlere geldim. Ez qurbana wan im” diyordu. Amed'in büyüsü onu tekrar yaşama döndürmüştü. Amerika ve İsveç’te yapılan tedaviler sonuç vermemiş ve doktorları ona “bir haftalık ömür” biçmişti.




“Beni Diyarbakır ayağa kaldırdı” diyen Uzun, geçen yıl 13 Aralık 2006’da Diyarbakır Yenişehir Belediye Başkanı Fırat Anlı'ya yaptığı ziyaret sırasında bu yüzden Diyarbakır romanını yazacağını söylüyordu.




Barış ve kardeşliğe olan umudunu her fırsatta dile getiren yazar, Kürt sorununun çözüleceğine inanıyor ve “bunun için çalışmak ve üretmek zorundayız” diyordu. Uzun, barışa bir mektup da yazmıştı. 14 Ocak 2007 tarihinde Türkiye Barışını Arıyor konferansının kapanış konuşmasını yapması istenen, ancak sağlık sorunları nedeniyle Ankara’ya gidemeyen Uzun, konferansa “Türkiye’de Barış ve Umutlar” başlıklı bir konuşma metni göndermişti. Uzun mektubunda barışa olan umudunu dile getiriyordu.




Uzun: Daha fazla umuda ihtiyacımız var




“Konumuz barış ve barışla ilgili her şeye umutla başlamak gerektiğine inanıyorum” diyen Uzun, “Daha fazla romantik ya da ilgi çekici olmak için değil, tersine daha fazla hakikatlere yakın olmak için umuda ihtiyacımız var. Umut, yaşanan hakikatlerin bir üst düzeyidir; arzuladığımız hakikatlerin dinamosudur. Barışa ilişkin eylem planımızın ilk adımıdır. İnsanlık tarihinin bize öğrettiği hakikatlerden biri de şu; hiçbir siyasal ya da toplumsal atılım, değişim ve yenilenme umudu olmadan gerçekleşmez. Umut imkânsız bir sevda değil, imkânsızı gerçeğe dönüştürecek bir yol haritasıdır” sözleri ile umudu anlatıyordu.




Kitapları yirmi dilde yayınlandı




Kürtçenin bir edebiyat dili olmasında önemli katkıları olan Mehmet Uzun aynı zamanda modern Kürt romanının da kurucusu sayılıyor. Kürtçeye romanlarıyla hayat veren Mehmet Uzun, 1953 Siverek'te doğdu. 1977 yılından beri İsveç'te yaşayan Uzun, Kürtçe, Türkçe ve İsveççe yazdığı kitapları yirmiye yakın dilde yayınlandı. 1985 yılından bu yana romanlarını kaleme alan Uzun hakkında Türkiye'de çok sayıda dava açıldı.




Mehmet Uzun yıllar İsveç Yazarlar Birliği yönetim kurulu üyeliği yaptı. Ayrıca İsveç Pen Klübü ve Uluslararası Pen Klüp'te aktif çalıştı. İsveç ve Dünya Gazeteciler Birliği'nin de üyesi olan Uzun'un bugüne kadar çok sayıda Kürtçe roman yazdı. Yazdıklarından dolayı yargılandı




Mehmed Uzun, “Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık” romanı ve “Nar Çiçekleri” adlı deneme kitabı ile ilgili olarak 2001 baharında yargılandı. Aynı yıl Türkiye Yayıncılar Birliği'nin her yıl verdiği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü'nü, roman sanatına ilişkin belirleyici katkılarından dolayı Berlin Kürt Enstitüsü'nün Edebiyat Ödülünü, yarattığı edebiyat ve sözün özgürlüğüne ilişkin duruşundan dolayı İskandinavya'nın en önemli ödüllerinden olan Torgny Segerstedt Özgürlük Kalemi Ödülünü ve 2002'de İsveç kültür yaşamına sunduğu değerli katkılarından dolayı İsveç Akademisi'nin Stina-Erik Lundeberg Ödülü'nü aldı.




Mehmet Uzun’un eserleri




TU (Sen), Roman, 1985; Mirina Kalekî Rind (Yaşlı Bir Rind'in Ölümü), Roman, 1987; Siya Evînê (Yitik Bir Aşkın Gölgesinde), Roman, 1989; Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê (Evdalê Zeynikê'nin Günlerinden Bir Gün), Roman, 1991; Destpêka Edebiyata Kurdî (Kürt Edebiyatına Giriş), İnceleme, 1992; Hêz û Bedewiya Pênûsê (Kalemin Gücü ve Görkemi), Denemeler, 1993; Mirina Egîdekî (Bir Yiğidin Destanı), Destan-Ağıt, 1993; Världen i Sverige (Tüm Dünya İsveç'te), Edebiyat Antolojisi, M. Grive ile Birlikte, 1995; Antolojiya Edebiyata Kurdî (Kürt Edebiyat Antolojisi), Antoloji, iki cilt, 1995; Bîra Qederê (Kader Kuyusu), Roman, 1995; Nar Çiçekleri, Deneme, 1996; Ziman û Roman (Dil ve Roman), Söyleşiler, 1997; Bir Dil Yaratmak, Söyleşiler, 1997; Dengbêjlerim, Deneme, 1998; Ronî Mîna Evînê - Tarî Mîna Mirinê (Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık), Roman, 1998; Zincirlenmiş Zamanlar Zincirlenmiş Sözcükler, Deneme, 2002; Dicle'nin Sesi I - Hawara Dîcleyê (Dicle'nin Yakarışı), Roman, 2002; Diclenin Sesi II - Dicle'nin Sürgünleri, Roman, 2003.